Rzecznik Generalny Yves Bot w opinii z 8 września 2016 r. w sprawie C‑339/15 Vanderborght stwierdził, że postanowienia dyrektywy 2005/29/WE o nieuczciwych praktykach handlowych nie znajdują zastosowania do przepisów krajowych, które:

• zakazują wszelkiej reklamy dotyczącej świadczenia usług dentystycznych,
• ustanawiają wymogi dyskrecji, jakie powinien spełniać szyld gabinetu dentystycznego.

To nie jest reklama Pana Vanderborghta 🙂

Stan faktyczny

Przepis belgijski dot. zakazu reklamy:

Nikt nie może bezpośrednio lub pośrednio reklamować na terytorium Belgii lub za granicą leczenia chorób, zranień lub anomalii ust i zębów przez osobę posiadającą uprawnienia lub nieposiadającą uprawnień, w szczególności poprzez wystawy lub szyldy, napisy lub tablice, które mogą wprowadzać w błąd co do zgodności z prawem wskazanej działalności, poprzez prospekty, okólniki, ulotki i broszury w prasie, radiu lub kinie, […]

Przepis belgijski dot. wyglądu szyldu:

Dla informacji odbiorców można umieścić na budynku, w którym osoba uprawniona […] wykonuje działalność w zakresie leczenia zębów, wyłącznie napis lub tablicę małych rozmiarów i o niezwracającym uwagi wyglądzie zawierające nazwisko osoby uprawnionej i w danym wypadku jej tytuł zawodowy, dni i godziny konsultacji, oznaczenie przedsiębiorstwa lub instytucji opieki zdrowotnej, w których wykonuje ona działalność zawodową; można także wskazać dziedzinę leczenia zębów, w której specjalizuje się osoba uprawniona: operacyjne leczenie zębów, protetyka ustna, ortodoncja, chirurgia stomatologiczna.

Biedny Pan L. Vanderborght, oprócz publikacji reklam prasowych, zawierających m.in. wypowiedzi pacjentów chwalących go w porównaniu do innych dentystów – o zgrozo – postawił przed swoim gabinetem słup reklamowy z tablicą o wymiarach ok 1,5×0,75m, która, oprócz dopuszczalnych danych, zawierała adres strony internetowej i numer telefonu.

Analiza

Rzecznik oparł się na art. 3 ust. 3 i 8 dyrektywy 2005/29/WE. Kluczowy przy tym jest ust. 3, zgodnie z którym :

Niniejsza dyrektywa pozostaje bez uszczerbku dla wspólnotowych i krajowych przepisów prawnych dotyczących aspektów produktów związanych z bezpieczeństwem i zdrowiem.

Rzecznik nie miał większych wątpliwości, że przepisy prawa belgijskiego mają „przede wszystkim znaczenie zdrowotne, a w mniejszym stopniu znaczenie gospodarcze” (pkt 42 opinii).

Gdyby dyrektywa 2005/29/WE mogła mieć zastosowanie, przepis belgijski stałby z nią w oczywistej sprzeczności – tylko praktyki rynkowe wymienione na tzw. czarnej liście, będącej załącznikiem do dyrektywy, uznaje się za bezwzględnie zakazane.

W świetle wyroku TS UE z 16.07.2015 r. w połączonych sprawach C- 544/13 i C-545/13 Abcur nie oznacza to jednak wyłączenia zastosowania dyrektywy 2005/29/WE do oceny komunikacji handlowej prowadzonej przez dentystów. Na temat tego i innych wyłączeń pisałem w working paper przygotowanym na potrzeby tegorocznej Krajowej Konferencji Konsumenckiej.

Pozostałe konkluzje Rzecznika

W tej sprawie najbardziej interesowała mnie oczywiście część dot. praktyk rynkowych, ale z kronikarskiego obowiązku odnotowuję, że Rzecznik uznał przedmiotowe regulacje za zgodne z dyrektywą 2000/31/WE o handlu elektronicznym. Stwierdził również, że wynikające z nich:

ograniczenie swobody przedsiębiorczości i swobody świadczenia usług w rozumieniu art. 49 TFUE i 56 TFUE […] jest uzasadnione względami ochrony zdrowia publicznego, o ile krajowe przepisy będące przedmiotem postępowania głównego nie skutkują zakazem zwykłego podawania, w sposób nieprzyciągający klienta i niebędący zachętą, przez tych usługodawców, w książce telefonicznej lub innych publicznie dostępnych środkach przekazu, informacji umożliwiających dowiedzenie się o ich istnieniu jako przedstawicieli danego zawodu, takich jak ich tożsamość, działalność, którą mają prawo wykonywać, miejsce jej wykonywania, godziny przyjęć i sposób skontaktowania się z nimi.